Hugo Maurice Julien Claus (1929-2008), geboren in Brugge, bracht een groot deel van zijn jeugd door in een nonnenpensionaat, een omgeving waar hij later in Het verdriet van België een beeld van zou schetsen. De middelbare school doorliep hij in Kortrijk. Daarna bezocht hij de toneelschool en de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. In oktober 1947 vertrok hij naar Noord-Frankrijk om er als seizoen-arbeider in een suikerfabriek te werken. Deze ervaring leverde later het decor voor zijn beroemde toneelstuk Suiker. In Parijs ontmoette hij Antonin Artaud die met zijn theorieën over het 'theater van de wreedheid' een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het surrealisme was. Claus voelde zich tot zijn ideeën aangetrokken. Toen Artaud een jaar later overleed roemde Claus hem in zijn bundel Registreren. Al snel hierna volgden de bundel Kleine reeks en zijn romandebuut De Metsiers.
Tijdens de jaren in Parijs was hij aanvankelijk vooral actief als schilder; hij sloot zich aan bij de Cobragroep en bevond zich geregeld in het gezelschap van o.a. Karel Appel en Corneille. In Parijs kwam hij ook in contact met de Nederlandse Vijftigers. Later vertrok hij naar Rome waar hij inspiratie opdeed voor zijn roman De koele minnaar. Eenmaal terug in Vlaanderen begon Claus theaterteksten te schrijven, waaronder Suiker en Een bruid in de morgen. De verzamelde toneelstukken die in 1999 zijn uitgegeven bevatten o.m. ook de 'klassieke stukken' die zijn gebaseerd op Seneca, Euripides en Sofocles.
Claus doorbrak de traditionele manier van schrijven. Kenmerkend aan zijn vroege werk was een overrompelende krachtige stijl en een bruisend taalgebruik. Een baanbrekend boek uit deze tijd is de gelaagde, ambitieuze roman De verwondering. Hierna verschenen de romans Omtrent Deedee, Schaamte en Het jaar van de kreeft. In 1983 verscheen zijn magnum opus Het verdriet van België. Het is het verhaal van de kostschooljaren van een Vlaamse jongen die zich vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog geleidelijk tot schrijver ontwikkelt. Het boek omspant de periode 1939-1947: vrede, oorlog, vrede. Het Vlaamse leven in deze crisisperiode van oorlog, collaboratie en overleven, wordt door Claus opgeroepen in een stroom van groteske en ontroerende verhalen. De roman brengt veel van de thema's en motieven uit het eerdere werk tot een eenheid. Ook in de romans De Geruchten (1996) en het vervolg Onvoltooid verleden (1998) wordt een portret van de Vlaamse samenleving geschetst, gaandeweg uitgroeiend tot een allegorie.
Claus, die naast zijn virtuoze beheersing van literaire genres en disciplines (film, beeldende kunst) toch ook vooraleerst een dichter pur sang is, publiceerde de laatste jaren de dichtbundels Wreed geluk (1999), Made in Belgium (2000), De groeten (2002, ter gelegenheid van Gedichtendag) en In geval van nood (april 2004). In 2007 verscheen Nu nog. Een keuze uit de gedichten. Hugo Claus is op 19 maart 2008 overleden.
(Bron: Uitgeverij De Bezige Bij)
