Onder het naziregime bepaalde afkomst het verschil tussen leven en dood. Daarom begonnen Portugese Joden in Nederland een grootschalige operatie om te bewijzen dat zij niet tot het Joodse, maar tot het mediterrane ārasā behoorden. Ze stelden dat hun voorouders zich eeuwen terug, op het Iberisch Schiereiland, met christenen hadden vermengd. Met hun verfijnde uiterlijke kenmerken, hoogstaande culturele ontwikkeling en āwaardige en statigeā gedrag vonden ze zichzelf bovendien superieur aan de uit Oost-Europa afkomstige Asjkenazische Joden. De rassenwetten van de naziās zouden hen niet moeten treffen.
Jaap Cohen onderzocht deze āAktie Portugesiaā aan de hand van de Portugees-Joodse schrijver, stenograaf en psycholoog Eli dāOliveira, die met zijn uitgebreide stamboom vrijstelling van deportatie naar de concentratiekampen probeerde te verkrijgen. Waren zijn voorouders Ć©cht zo beschaafd als hij tijdens de oorlog beweerde? Hadden zij zich inderdaad altijd afzijdig gehouden van Asjkenazische Joden? De onontkoombare afkomst van Eli dāOliveira is een aangrijpende familiegeschiedenis, die nieuw licht werpt op ruim drie eeuwen Portugees-Joods leven in Nederland.