Max Havelaar deed bij verschijnen in 1860 een rilling door Nederland gaan. Maar welke rol speelde het boek in het koloniale Indië en het onafhankelijke Indonesië? Vanaf het einde van de negentiende eeuw inspireerde het de nationalisten om in opstand te komen, en tot op heden heeft het een plaats in de Indonesische cultuur. Het is verfilmd, er zijn toneelvoorstellingen van gemaakt, er wordt over geschreven en gesproken, er is zelfs een Multatuli-museum in Rangkasbitung, de oude standplaats van Eduard Douwes Dekker.

‘Was het uiteindelijk niet vanwege de specerijeneilanden dat de wereld werd gekoloniseerd door Europa? Men kan zeggen dat het de lotsbestemming van Indonesië was het dekolonisatieproces te initiëren. Deze wereld is schatplichtig aan Multatuli/Eduard Douwes Dekker, wiens werk de vonk was die dit proces deed ontvlammen.’ – Pramoedya Ananta Toer