Een klassieker in een nieuw jasje: Bonhoeffer over de navolging van Christus.
Bonhoeffer betoogt in 'Navolging' dat de navolging van Christus de bevrijding van mensen betekent. Bevrijding van alle menselijke instellingen en geboden, van al wat drukt en belast, van al wat zorg en gewetensbezwaren veroorzaakt. Het gebod van Jezus is hard voor wie er zich tegen verzet maar zacht voor wie er zich gewillig aan overgeeft. Navolging heeft dan ook niets te maken met krachtprestaties van de ziel. Dat is er dikwijls van gemaakt in een christendom waarin de genade een leerstuk was geworden, het geloof een systeem en het menselijk gedrag een kwestie was van gebod op gebod en regel op regel. Jezus vraag niet het onmogelijke of onmenselijke: zijn gebod wil nooit leven vernietigen maar leven bewaren, sterken, genezen. Navolging is een vreugde.
Carlijn
13-3-2025
Heel pittig om doorheen te komen. Maar er staan interessante overwegingen in: Goedkope genade is genade zonder navolging, genade zonder kruis, genade zonder de levende, mensgeworden Jezus Christus. Een vader zegt tot zijn kind: Ga naar bed! en dan weet het kind zeer goed waar het aan toe is. Een pseudo-theologisch gedresseerd kind zou dan als volgt moeten argumenteren: vader zegt: Ga naar bed. Hij bedoelt: je bent moe. Hij wil niet, dat ik moe ben. Ik kan mijn moeheid ook te boven komen, als ik ga spelen. Dus vader zegt weliswaar: Ga naar bed!, maar eigenlijk bedoelt hij: ga spelen. Met zo’n argumentatie zou het kind bij zijn vader en zou de burger bij de overheid op een zeker niet mis te verstane taal stuiten: op straf namelijk. Alleen ten opzichte van het bevel van Jezus zal dat anders zijn. Hier zal eenvoudig gehoorzamen verkeerd, ja, ongehoorzaamheid zijn. Hoe is dat mogelijk? Bonhoeffer waarschuwt dat door Christus’ Middelaarschap verkeerd te interpreteren: • De liefde tot God en de liefde tot de wereld worden gelijkgesteld. Dit betekent dat men stopt met kritisch kijken naar de wereld en alles in de wereld als ‘van God gegeven’ ziet. • De breuk met de wereld wordt genegeerd. Jezus spreekt in de Bijbel over het haten van bepaalde directe verhoudingen (bijvoorbeeld familie, rijkdom, wereldse macht) omdat ze ons kunnen afleiden van God. Dit wordt nu uitgelegd als een oproep tot volledige acceptatie van de wereld. • Zonde wordt opnieuw gerechtvaardigd. In plaats van dat genade leidt tot een leven dat zich richt op God en breekt met zonde, ontstaat een houding waarin zonde wordt goedgepraat omdat Christus die zonde al gedragen zou hebben. De oproep van Jezus Christus betekent zout der aarde te zijn of vernietigd te worden; navolgen, óf de oproep zelf vernietigt de geroepene. Een andere mogelijkheid tot redding bestaat niet, kán niet bestaan. Doet gij het goede, laat dan uw linkerhand niet weten wat uw rechter doet. Gij moet u van het goede van uzelf niet bewust zijn. Anders is het werkelijk het goede van uzelf, maar niet het goede van Christus. Het goede van Christus, het goede in de navolging, gebeurt zonder het te weten Juist het zich zeker stellen voor de dag van morgen maakt mij vandaag zo onzeker. Het is genoeg, dat elke dag zijn eigen kwaad heeft. Wie morgen geheel in Gods hand legt en vandaag geheel ontvangt wat hij voor het leven nodig heeft, die is alleen in waarheid veilig gesteld. Het dagelijks ontvangen maakt mij vrij van morgen. De gedachte aan morgen geeft mij prijs aan oneindige bezorgdheid. God geve mij nu elke dag, zoveel dat ik kan leven. Hij geeft ’t de vogels op het dak; hoe zou Hij ’t mij niet geven?’ (Claudius). Om niet hebt gij het ontvangen, geeft het om niet Laat het duidelijk worden, dat ge met alle rijkdom die ge te vergeven hebt, niets voor u begeert, geen bezit, maar ook geen aanzien, waardering, ja, ook niet eens dankbaarheid! Op welke gronden zoudt gij daar aanspraak op kunnen maken? Alles wat ons aan eer ten deel zou vallen, ontroven wij immers Hem die het in waarheid toekomt, de Heer die ons gezonden heeft.
Om een recensie te schrijven, moet je de app downloaden