Pathologieën. De ondergang van Johan van Vere de With

Nog schandelijker dan 'Pijpelijntjes'.

De jonge Johan woont samen met zijn vader in het kolossale huis dat al generaties in hun familie is. Hij wordt zich bewust van onverwachte verlangens. Eerst droomt hij van jongens. Daarna wordt hij verliefd op zijn vader. De verwarring maakt hem licht beïnvloedbaar en daardoor een ideaal slachtoffer voor de sadistische René. Jacob Israël de Haan had de goegemeente al geschokt met ‘Pijpelijntjes’, maar in ‘Pathologieën’ trok hij alle registers open en voert een hele batterij taboes op. Intussen had de Nederlandse burgerij al besloten dat er met De Haan geen land te bezeilen viel en ze negeerde de nieuwe roman totaal. Het verdient te worden herontdekt.

Jacob Israël de Haan (1881-1924) was een Nederlandse schrijver, dichter, rechtsgeleerde en activist. Hij schreef al eerste openlijk over het leven van homoseksuelen; zijn boek ‘Pijpelijntjes’ (lees: verhalen uit de Pijp in Amsterdam), leidde tot zijn ontslag als onderwijzer en de literaire wereld keerde zich van hem af. Nadien publiceerde De Haan nog slechts één roman, ‘Pathologieën’, waarna hij focuste op poëzie en politiek activisme. Hij schreef over de gevangenissen in tsaristisch Rusland. De Haan had Joodse wortels en verhuisde in 1919 naar Palestina, waar hij ijverde voor een staat met gelijke rechten voor Joden en Arabieren. In 1924 werd hij doodgeschoten door leden van een seculiere zionistische organisatie. Hij was de broer van de veelgelezen schrijver Carry van Bruggen.